POLSKIEGO TOWARZYSTWA TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZEGO
Kwartalnik
4/2001
ISSN 1642-0853

Walory turystyczno-krajoznawcze
południowych rejonów województwa lubuskiego


Trzydziestoośmioosobowa grupa sympatyków turystyki zorganizowanej była uczestnikami podróży historyczno---krajoznawczej zorganizowanej przez Zarządy Krośnieńskich Kół nr 9 ZBŻZ i ORWP, SKMP ONZ i Wojskowego Oddziału PTTK w Krośnie Odrzańskim. Trasa podróży wiodła południowymi terenami województwa lubuskiego, atrakcyjnymi pod względem przyrodniczym, kulturowym i historycznym, przez Gębice-Brody-Buczynę-Łęknicę-Żary-Żagań-Szprotawę.

W Ośrodku Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Jeziorach Wysokich. Foto: Józef Cieślak.

W Gębicach — będących w XVII w. centrum państewka stanowego rodu Schönaichów, uczestnicy podróży obejrzeli ruiny XVI-wiecznego pałacu i kościoła, ciekawy drzewostan parku krajobrazowego, a na terenie byłego obozu jenieckiego — filia Amtitz Stalagu III Fürstenberg, uczcili pamięć przebywających tam w 1atach 1939-43 jeńców wojennych i przymusowych robotników. Jednym z nich był Karol Wojtowicz nr obozowy 1562, którego syn, ppłk Jan Wojtowicz z żoną Zofią przed obeliskiem złożyli symboliczną wiązankę kwiatów w hołdzie pomordowanym w obozie. Od września do listopada 1939 r. w obozie gębickim Stalagu III B przebywał z grupą kilkudziesięciu księży i zakonników z Niepokalanowa św. Maksymilian Kolbe, którego znamienne prorocze słowa wypowiedziane we wrześniu 1939 r. „Drogie Dzieci, zobaczycie, jeszcze tutaj będzie Polska” są wyryte na okazałym pomniku.

Przed obeliskiem upamiętniającym spotkanie Bolesława Chrobrego z Ottonem III, Szprotawa. Foto: Józef Cieślak.

Będące własnością rodu Widerbachów dobra w Bieczu z XVII w. są obecnie własnością Bogdana Śmigielskiego, który część pomieszczeń pałacowych zaadaptował na zakład włókienniczy, a tamtejszy kościół z XVIII w. to jeden z nielicznych zachowanych w bardzo dobrym stanie kościołów protestanckich.

Leżące na trakcie Warszawa-Drezno Brody były liczącym się państewkiem stanowym Łużyc. Swój rozkwit zawdzięczają Henrykowi Brülowi, pierwszemu ministrowi króla polskiego i elektora saskiego — Augusta III. Ówczesny pałac nadworny architekt Brüla, Jan Knöffel rozbudował w latach 1741-49 tworząc najciekawszy barokowy zespół urbanistyczny w kraju, jakim było sprzężenie rezydencji magnackiej z miasteczkiem. Ten wspaniały obiekt uległ zniszczeniu podczas wojny siedmioletniej 1756-63, a dzieła upadku obiektu i miasta dokonał król pruski Fryderyk II, nakazując zburzenie rezydencji. Odbudowany obiekt w latach 1919-20 zniszczyły działania II wojny światowej, a od dwóch lat kolejnej odbudowy wspaniałej niegdyś budowli podjęli się obecni właściciele — państwo Tymejczykowie. W założonym w XVII w. i utrzymanym w stylu francuskim, prawie 100-hektarowym parku, zamienionym z czasem na styl angielski, występują wspaniałe okazy drzew i krzewów oraz unikatowa rzadkość botaniczna — wierzba na gruszy.

Atrakcją nie tylko dla najmłodszych uczestników wycieczki był Ośrodek Edukacji Przyrodniczo-Leśnej Kompleksu Przyrodniczego „Bory Lubuskie” w Jeziorach Wysokich i możliwość obserwacji z tarasu widokowego wieży obserwacyjno-przeciwpożarowej dachu lasu, niebieskich oczek stawów i jezior oraz malowniczo położonych wsi i miast po stronie polskiej i niemieckiej.

Gospodarstwo agroturystyczne w Skansenie Łużyckim w Buczynie, własność państwa Solarzów, jest specyficznym Muzeum Budownictwa i Kultury Łużyckiej. Zgromadzone blisko 300-letnie budynki drewniane prezentują ówczesne wyposażenie rolników oraz zaadaptowane są na obiekty hotelowe. W skansenie organizowane są konferencje, zajęcia szkoleniowe czy rekreacyjne przez cały rok.

Unikatowy rezerwat kulturowy w Parku Mużakowskim w Łęknicy jest Ośrodkiem Zabytkowego Krajobrazu — Narodowej Instytucji Kultury. Założony w I poł. XIX w. przez ks. Hermana von Pücklera-Muskau o powierzchni około 700 ha, Nysa Łużycka rozdzieliła w roku 1945 na część polską i niemiecką. Rozległe arboretum stanowi największą w Europie Środkowej kolekcję roślin drzewiastych. Uwzględniając wartości artystyczne (mosty, wąwozy, szklane domki) i znaczenie kulturowe dla rejonu, czynione są starania o wpisanie Parku Mużakowskiego na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Kolejny etap podróży to żagański zespół poaugustiański, sięgający historią XIII w. Uczestnicy wycieczki zwiedzili w nim kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, na którego wieży w 1778 r. założono pierwszy w Europie piorunochron oraz zbiory barokowej Biblioteki Poaugustiańskiej, założonej na przełomie XIV/XV w. Unikatową wartość stanowią zgromadzone tam relikwiarze, ornat — dar księżnej Doroty Talleyrand, medaliony opatów zakonu augustianów, starodruki z XVI-XVII w. oraz dwa niderlandzkie globusy z XVII w. . Zwiedzano również pracownię Johannesa Keplera — astronoma, propagatora teorii Mikołaja Kopernika, który w latach 1626-28, przebywając w Żaganiu, prowadził obserwację ruchu planet.

Finałem podróży była Szprotawa — miejsce historycznego spotkania w 1000 r. Bolesława Chrobrego z cesarzem Ottonem III, udającym się z pielgrzymką do grobu św. Wojciecha w Gnieźnie oraz pobliskie Piotrowice, gdzie rośnie najstarszy i bodaj najgrubszy w Polsce dąb szypułkowy „Chrobry”. Liczy sobie ponad 750 lat, a jego obwód wynosi 992 cm. Właśnie według legendy pod nim odpoczywali Bolesław Chrobry i Otton III drodze do Gniezna.

Józef Cieślak

Wydawca: Zarząd Główny PTTK
ul. Senatorska 11, 00-075 W-wa
Adres redakcji: Centralna Biblioteka PTTK im. K. Kulwiecia, ul. Podwale 23, 00-261 Warszawa tel. (0-22) 831-80-65,
fax (0-22) 826-25-05, e-mail:  cb@pttk.pl
webmaster@pttk.pl  
wykonanie: ViMEDIA
Kolegium redakcyjne: Andrzej Gordon (redaktor naczelny), Maria Janowicz (sekretarz redakcji), Łukasz Aranowski, Ryszard Kunce, Halina Mankiewicz, Cecylia Szpura, Bogusław Wdowczyk, Krystyna Włodek. Korekta: Ewa Stempniewicz 
Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji nadesłanych teksów, nie odpowiada za treść zamieszczanych komunikatów i ogłoszeń.