|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kwartalnik
4/2001 ISSN 1642-0853 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
O młodzieży inaczej... cz. II zależy w głównej mierze od właściwego rozwijania krajoznawstwa i turystyki wśród młodzieży.” (Z uchwały Zarządu Głównego PTTK nr 102/XIV/99 z 24 października 1999 r.) Kontynuując rozważania z „Gościńca” nr 2/2001, chciałbym zastanowić się na reprezentatywnością udziału młodzieży w poszczególnych oddziałach PTTK w Polsce. W tym celu posłużę się danymi statystycznymi na koniec roku 2000 ujętymi w formie tabelarycznej. Najwięcej młodzieży było w następujących 20 oddziałach PTTK z całej Polski.
Z powyższych danych wynika, że w grupie tej występują oddziały PTTK z 11 województw. Brak jest reprezentantów województw: dolnośląskiego (warto wymienić tutaj Oddział PTTK Strzelin: liczba młodzieży PTTK — 245, przy 245 członkach PTTK — 100% !!!), lubelskiego (tutaj przoduje Oddział PTTK Chełm: liczba młodzieży PTTK — 196, przy 220 członkach PTTK — 89,1%), lubuskiego (tutaj wyróżnia się Oddział PTTK Żary: liczba młodzieży PTTK — 170, przy 200 członkach PTTK — 85%), łódzkiego (tutaj aktywny jest Oddział PTTK Pabianice: liczba młodzieży PTTK — 166, przy 453 członkach PTTK — 36,6%) i podlaskiego (tutaj przewodzi Oddział „Regionalny” w Białymstoku: liczba młodzieży PTTK — 201, przy 314 członkach PTTK — 64%). Obok powyższych oddziałów PTTK, gdzie udział młodzieży jest znaczący (powyżej 30%), istnieje duża grupa oddziałów PTTK, w których już z samej natury oddziału PTTK młodzieży nie ma (oddziały zakładowe, oddziały przewodnickie itp.) i duża grupa oddziałów, gdzie jakoś od lat młodzież nie może się włączyć do działalności w strukturach PTTK. Myślę, że oddziały PTTK, które występują w tym przeglądzie jako wzorcowe, mogłyby się bliżej zaprezentować i podać swoją receptę na przyciąganie młodzieży do PTTK. Zrobię dobry początek i zacznę od swojego Oddziału PTTK w Żyrardowie, w którym działam od 32 lat. Oddział PTTK w Żyrardowie liczy 1441 członków, z których 1203 to młodzież szkolna. Terenem, z którego pochodzą członkowie PTTK, jest powiat żyrardowski i powiaty sąsiednie: grodziski, pruszkowski, sochaczewski i skierniewicki. Z tym że uczestnikami imprez organizowanych przez PTTK w Żyrardowie jest młodzież z całego Mazowsza Zachodniego (dodatkowo teren powiatu łowickiego, grójeckiego i miasta stołecznego Warszawy). Młodzież ze szkół podstawowych i gimnazjów (124 członków PTTK) zrzeszona jest w 6 SKKT PTTK (SKKT Szkoły Podstawowej nr 7 w Żyrardowie, SKKT Szkoły Podstawowej SOSW w Żyrardowie, SKKT Szkoły Podstawowej w Guzowie, SKKT Szkoły Podstawowej w Międzyborowie, SKKT Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Jaktorowie i SKKT Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Komorowie k. Pruszkowa). Uważamy, że jest tu jeszcze wiele do zrobienia, zwłaszcza w samym Żyrardowie, gdzie jest 8 szkół podstawowych i 4 gimnazja. Zwłaszcza w kontekście tego, że młodzież z tych szkół regularnie uczestniczy w imprezach PTTK i jest laureatami konkursów PTTK, a pozostaje nadal bez formalnej przynależności do PTTK. Głównym problemem dla tych szkół jest, zdaniem młodzieży i ich opiekunów, wysoka składka członkowska PTTK i brak konkretnych form dowartościowania opiekunów SKKT PTTK. Najliczniejszą grupą młodzieżową jest młodzież szkół średnich (604 członków PTTK) zorganizowana w 9 SKKT PTTK (HKT „Tramp” ZSZ w Żyrardowie, SKKT ZSZ SOSW w Żyrardowie, SKKT „Wędrusie” ZSZ w Żyrardowie, SKKT LO w Sochaczewie, SKKT LO w Puszczy Mariańskiej, SKKT LO w Żyrardowie, SKKT LO we Mszczonowie, SKKT „Turnia” ZSZ w Żyrardowie i SKKT Zespołu Szkół w Żyrardowie). Najbardziej aktywną grupą młodzieży są jednak 4 międzyszkolne kluby specjalistyczne: Klub Turystyki Pieszej PTTK „Wędrusie”, Klub Turystyki Górskiej i Ekologicznej PTTK „Turnia”, Klub Turystyki Morskiej i Żeglarskiej PTTK „Bryza” i Klub PTTK „Esperanto” (razem 475 członków PTTK). Kluby te prowadzą samodzielnie szeroką działalność informacyjną i turystyczną na terenie całego Mazowsza Zachodniego. Wydają swoje gazetki, organizują wspólne wyprawy, posiadają swoje strony internetowe i komunikują się między sobą za pomocą poczty e-mail. Młodzież jest najbardziej dynamiczną grupą w oddziale, m.in. opiekuje się stroną internetową Oddziału PTTK w Żyrardowie http://free.ngo.pl/zyrpttk i pomaga prywatnymi kanałami e-mail w komunikowaniu się szkół z regionu całego Mazowsza Zachodniego. Pozostałych 238 członków oddziału to członkowie: Koła Terenowego w Żyrardowie, Koła Miejskiego Przewodników Terenowych w Żyrardowie, Koła Przewodników Terenowych i Pilotów Wycieczek Zagranicznych „Belferek” w Żyrardowie, Klubu Turystyki Kajakowej „Bryza” ZOZ w Żyrardowie, Koła przy Domu Dziennego Pobytu w Żyrardowie (młodzież niepełnosprawna) i bardzo aktywnego Klubu Globtrotera w Żyrardowie (107 członków PTTK). Czynnikami sprzyjającymi w miarę licznemu zainteresowaniu PTTK w Żyrardowie i najbliższej okolicy są moim zdaniem: • istnienie dużej placówki szkolnej i sprzyjająca atmosfera ze strony dyrekcji tej placówki (udostępnienie pomieszczeń na rzecz Oddziału PTTK: świetlica, internat, boisko, magazyn na sprzęt turystyczny itp.). Szkołą tą jest Zespół Szkół Zawodowych w Żyrardowie posiadający obecnie ok. 40 oddziałów (ok. 1200 uczniów) i ok. 120 nauczycieli. W tzw. dobrych latach ZSZ w Żyrardowie liczył ok. 2000 uczniów i ok. 150 kadry pedagogicznej. Z ZSZ wywodzi się bardzo liczna grupa kadry PTTK i liczna grupa członków PTTK (obecnie ok. 600 osób, dawniej ok. 1200 osób — uczniów i nauczycieli). W ZSZ od lat zorganizowany jest system wycieczek szkolnych wielodniowych na bazie schronisk PTSM i PTTK (ok. 60 wyjazdów rocznie), • dobra współpraca PTTK z PTSM, ZHP, Ligą Morską i Rzeczną, TKKF, Ligą Ochrony Przyrody, Muzeum Mazowsza Zachodniego, Żyrardowską Spółdzielnią Mieszkaniową, z czterema żyrardowskimi Domami Kultury, Domem Pracy Twórczej w Radziejowicach i Dyrekcją Bolimowskiego Parku Krajobrazowego w Skierniewicach oraz wzajemne wspieranie się przy organizacji spotkań, imprez i wyjazdów turystycznych, • bogaty (ok. 50 pozycji) i zróżnicowany kalendarz imprez własnych Oddziału PTTK, często o przeszło 25-letniej tradycji: od rajdów popularnych po okolicy do wypraw trampingowych i rejsów morskich po całym świecie, • bogata oferta akcji zimowej i akcji letniej PTTK organizowanej wspólnie z PTSM, ZHP i Ligą Morską i Rzeczną, m.in. Młodzieżowa Szkoła Turystyki PTTK-PTSM, Młodzieżowa Szkoła Morska PTTK-PTSM-LMiR, Młodzieżowa Szkoła Górska PTTK-PTSM, Młodzieżowa Szkoła Esperanto, Młodzieżowa Szkoła Turystyki „Ekoturystyka”, gdzie przy rekrutacji obowiązuje posiadanie aktualnie opłaconych składek PTTK, PTSM i LMiR, • posiadanie bogato wyposażonej szkolnej wypożyczalni sprzętu turystycznego (namioty, śpiwory, materace, sprzęt fotograficzny itp.) dostępnego wyłącznie dla członków PTTK, PTSM i LMiR, • i ... brak w promieniu ok. 70 km od Żyrardowa podobnego Oddziału PTTK (po likwidacji Oddziałów PTTK w Sochaczewie, w Skierniewicach, w Rawie Maz., w Grodzisku Maz. i w Milanówku oraz zaniku działalności Oddziału PTTK w Pruszkowie). Czynnikami hamującymi dalszy rozwój turystyki PTTK w szkołach regionu żyrardowskiego są: • zlikwidowanie zajęć pozalekcyjnych w formie płatnych kół zainteresowań SKKT PTTK przygotowujących imprezy turystyczne i prowadzących szkolne punkty informacji turystycznej (prowadzenie kroniki imprez, biblioteczka krajoznawcza, prowadzenie gazetki SKKT PTTK, wypożyczalnia sprzętu turystycznego itp.), • likwidacja płac nauczycieli uczestniczących w wycieczkach i imprezach turystycznych w okresie dni wolnych od zajęć lekcyjnych (soboty i niedziele), • wysoka w porównaniu z PTSM składka członkowska PTTK i wysokie w porównaniu z cenami w schroniskach PTSM ceny noclegów w schroniskach PTTK (dotyczy to głównie młodzieży szkół podstawowych i gimnazjów), • tworzenie się luki pokoleniowej, brak systemu kształcenia młodych nauczycieli do roli opiekuna SKKT PTTK, przodownika turystyki kwalifikowanej itp. oraz mniejsza ranga samych uprawnień turystycznych PTTK w systemie innych uprawnień szkolnych, np. edukatora, opiekuna stażu, członka komisji egzaminacyjnej, eksperta. Dając skromny początek, zapraszam do dyskusji i wymiany poglądów na temat turystyki PTTK w szkołach, szczególnie tych, którzy na tym polu mają większe lub mniejsze osiągnięcia (niech napiszą, jak do nich dochodzą), i tych, którzy widzą problem w szerszym aspekcie (niech proponują bardziej uniwersalne rozwiązania i projekty działań). Jerzy Kwaczyński |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|