PTTK razem z samorządami

Po zmianach ustrojowych w Polsce umacnia się samorządność na wszystkich szczeblach, o czym świadczą m.in. kolejne nowelizacje ustaw o samorządzie gminnym, powiatowym oraz wojewódzkim, zwiększające ich rolę w zaspokajaniu potrzeb społeczności lokalnych oraz o zasięgu regionalnym.

W ustawach mówi się również o możliwościach tworzenia spółek z o.o. z udziałem samorządu wojewódzkiego oraz powoływania jednostek organizacyjnych lub zawierania umów przez samorządy powiatowe i gminne z innymi podmiotami, w tym organizacjami pozarządowymi, w celu wykonywania zadań własnych gminy, powiatu.

Działalność spółek powinna polegać na wykonywaniu czynności promocyjnych, edukacyjnych i wydawniczych służących rozwojowi województwa. Zasady tworzenia przez województwo spółek z o. o. i spółek akcyjnych oraz przystępowania do nich określa ustawa.

A więc partnerem dla wojewódzkiego samorządu może być Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze jako organizacja pozarządowa.

Art. 11 ustawy o samorządzie województwa określa strategię rozwoju województwa uwzględniającą w szczególności następujące cele:

1. pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości lokalnej,

2. pobudzanie aktywności gospodarczej,

3. podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa,

4. zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń,

5. kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.

W niektórych województwach zaproszono organizacje turystyczne, w tym i PTTK, do konstruowania, tworzenia strategii rozwoju województwa, np. w woj. lubelskim.

Po przyjęciu strategii przez sejmiki wojewódzkie przychodzi czas jej realizacji.

Wydaje się, że PTTK ze swoim potencjałem, strukturami gospodarczymi i programowymi może być bardzo dobrym partnerem do realizacji tej strategii.

Sejmik województwa określa zasady, tryb i harmonogram opracowania strategii rozwoju województwa i programów wojewódzkich oraz tryb i zasady współpracy z podmiotami realizującymi strategię.

Dlatego też jest wskazane, żeby regionalne struktury PTTK (zarządy okręgowe) były stałym partnerem samorządu wojewódzkiego współpracującym na etapie tworzenia i realizacji strategii rozwoju. Byłoby bardzo dobrze, gdyby przedstawiciele PTTK byli radnymi samorządu wojewódzkiego lub pracowali w komisjach sejmiku województwa.

Obszary zainteresowań polityki rozwoju województwa określane ustawą, w które może włączyć się PTTK to m.in.:

• wspieranie i prowadzenie działań na rzecz podnoszenia poziomu wykształcenia obywateli
• racjonalne korzystanie z zasobów przyrody oraz kształtowanie środowiska naturalnego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju
• wspieranie rozwoju kultury oraz ochrona i racjonalne wykorzystywanie dziedzictwa kulturowego
• promocja walorów i możliwości rozwojowych województwa
• kultura fizyczna i turystyka
• modernizacja terenów wiejskich.

Do zadań własnych o charakterze publicznym samorządu powiatowego (zadania o charakterze ponadgminnym) i gminnego (zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty) należą m.in. sprawy:

• ładu przestrzennego
• ochrona przyrody i środowiska
• kultury i ochrony dóbr kultury
• promocji i ochrony zdrowia
• wspieranie osób niepełnosprawnych
• polityki prorodzinnej
• promocji
• kultury fizycznej i turystyki
• współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Z powyższego wynika, że zadania wszystkich trzech szczebli samorządu są podobne, różni ich skala problemu.

Rozwiązania strategiczne dla regionu są przypisane samorządowi województwa, który podpisuje kontrakt z rządem na realizację wybranych celów i zadań.

Wiadomo, że Polska w najbliższych latach będzie otrzymywać z różnych funduszy "unijnych" znaczne środki finansowe na rozwiązywanie problemów ekologicznych, które głównie będą realizowane przez podmioty pozarządowe.

Gdyby Zarząd Główny PTTK, Zarząd Majątkiem, spółki z udziałem PTTK, oddziały i inne struktury przygotowały odpowiednie programy we współpracy z właściwymi resortami i samorządami wojewódzkimi, dotyczące spraw ochrony środowiska i przyrody w Polsce, a odpowiadające standardom unijnym, to niewątpliwie istnieje możliwość pozyskania dużych środków na realizację tych zadań. To jest m.in. szansa dla wielu oddziałów i członków Towarzystwa na aktywną działalność w swoim środowisku, regionie.

Uważam, że tematyka współpracy PTTK z samorządami, powinna być szeroko podniesiona na XV Walnym Zjeździe PTTK, a przyjęte uchwały i wnioski zobowiązać wszystkie szczeble struktury Towarzystwa do głębokiej analizy i wypracowania optymalnych rozwiązań organizacyjnych i skutecznych działań.

Jestem przekonany, że dla wielu oddziałów wielostronna współpraca z samorządami różnych szczebli będzie bardzo owocna, a działaczom dostarczy wiele satysfakcji z konkretnych dokonań dla własnego regionu.

Tadeusz Sobieszek