Marian Chudy w artykule pt. "Zachować pamięć..."(Gościniec PTTK nr 2/2001 s. 35) pisze: "Dokumentowanie działalności jednostek organizacyjnych PTTK chroni przed niepamięcią lub pamięcią ułomną, która wraz z upływem czasu ulega zatarciu".

Działalność naszego Towarzystwa jest dokumentowana w postaci różnych publikacji, książek i czasopism, a sprawcami ich są osoby indywidualne, koła, kluby, oddziały PTTK, pracownie krajoznawcze, struktury wojewódzkie i centralne. Niestety, nie zawsze publikacje są archiwizowane, szczególnie te o zasięgu regionalnym, o czym niejednokrotnie przekonują się bibliotekarze Centralnej Biblioteki PTTK, do których z prośbą o pomoc w przeprowadzaniu kwerend materiałów tematycznych zwracają się przedstawiciele kół i oddziałów PTTK, historycy, działacze, pasjonaci i młodzież studencka, piszący prace dotyczące różnych segmentów działalności PTTK.

Ustawa z dnia 7 listopada 1996 r. o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych ma właśnie służyć "zachowaniu pamięci". Precyzuje definicje terminów wydawca i publikacja oraz określa, jakiego rodzaju publikacje podlegają obowiązkowemu archiwizowaniu. Rozporządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 6 marca 1997 r. podaje wykaz bibliotek uprawnionych do otrzymywania egzemplarzy obowiązkowych poszczególnych rodzajów publikacji oraz zasad i trybu ich przekazywania (Biblioteka Narodowa i Biblioteka Jagiellońska po dwa egzemplarze do archiwizowania wieczystego, 13 bibliotek po jednym egzemplarzu do archiwizowania przez okres nie krótszy niż 50 lat i 7 bibliotek uprawnionych do otrzymywania "regionaliów"). Przesyłki egzemplarzy obowiązkowych są zwolnione z opłat pocztowych. Wykaz bibliotek wraz z adresami można uzyskać w Centralnej Bibliotece PTTK, ul. Podwale 23, 00-261 Warszawa, tel. 0 22 831 80 65, e-mail: cb@pttk.pl

Koleżanki i Koledzy!

Jeżeli do tego obszernego wykazu zechcecie dołączyć Centralną Bibliotekę PTTK w Warszawie, Bibliotekę COTG w Krakowie i Bibliotekę CFK w Łodzi, to niewątpliwie pamięć o działalności naszego Towarzystwa przetrwa następne pokolenia.

Maria Janowicz

Dziennik Ustaw Nr 152

Ustawa z dnia 7 listopada 1996 r.
o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych

Art. 1. Ustawa określa obowiązki wydawców w zakresie przekazywania dzieł oraz obowiązki bibliotek w zakresie gromadzenia dorobku wydawniczego.

Art. 2. 1. Przez określenie "wydawca" należy rozumieć osobę prawną, jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej oraz osobę fizyczną, która prowadzi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej działalność polegającą na publikowaniu dzieł; domniemywa się, że wydawcą jest osoba, której nazwę lub nazwisko uwidoczniono w tym charakterze na egzemplarzach publikacji.

2. Przez określenie "publikacja" należy rozumieć dzieła zwielokrotnione dowolną techniką w celu rozpowsze-chnienia, a w szczególności:

1) piśmiennicze, jak: książki, broszury, gazety, czasopisma i inne wydawnictwa ciągłe, druki ulotne, afisze,
2) graficzne i graficzno-piśmiennicze, jak: mapy, plakaty, plany, wykresy, tabele, rysunki, ilustracje, nuty,
4) zapisane na nośnikach elektronicznych,
5) oprogramowanie komputerowe.

Art. 3. 1. Wydawca, który udostępnia publicznie egzemplarze publikacji na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, obowiązany jest do nieodpłatnego przekazania uprawnionym bibliotekom liczby egzemplarzy publikacji (egzemplarze obowiązkowe), określonej w art. 5 ust. 1-3.

2. Obowiązkowi, o którym mowa w ust. 1, podlega również bezpośredni producent dzieła wyprodukowanego w kraju dla wydawcy zagranicznego.

3. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, obowiązane są także do przekazywania uprawnionym bibliotekom egzemplarzy obowiązkowych:

1) kolejnych wydań tego samego dzieła,
2) poszczególnych mutacji gazet i czasopism, w tym również poszczególnych wersji językowych,
3) wydań bibliofilskich,
4) reprintów dzieł wcześniej już publikowanych,
5) dzieł, które pierwotnie nie były publicznie udostępniane, w tym takich, które utraciły charakter tajny lub poufny.

4. W przypadku gdy to samo dzieło wydawca publikuje w różnych standardach edytorskich, obowiązek przekazania egzemplarzy obowiązkowych odnosi się do standardu najwyższego.

5. Minister Kultury i Sztuki określi, w drodze rozporządzenia, w zakresie niezbędnym do zachowania dorobku wydawniczego, wykaz bibliotek uprawnionych do otrzymywania egzemplarzy obowiązkowych poszczególnych rodzajów publikacji oraz zasady i tryb ich przekazywania.

Art. 4. 1. Osoby, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 2, nie są obowiązane do przekazywania egzemplarzy obowiązkowych:

1) druków przeznaczonych wyłącznie do użytku służbowego organów administracji państwowej, organów samorządu terytorialnego, wojska oraz do użytku wewnętrznego organizacji politycznych, społecznych i innych, jeżeli takie przeznaczenie zostało określone przed wykonaniem druku,
2) papierów i znaków wartościowych,
3) druków artystycznych o charakterze oryginału,
4) druków, zapisów utrwalających dźwięk, obraz lub obraz i dźwięk, dokonywanych na dowolnym nośniku lub dowolną techniką, przeznaczonych do użytku osobistego,
5) formularzy, biletów, etykiet i opakowań.

2. Minister Kultury i Sztuki może, w drodze rozporządzenia, wyłączyć z obowiązku przekazywania egzemplarzy obowiązkowych także inne rodzaje dzieł niż określone w ust. 1.

Art. 5. 1. Bibliotece Narodowej w Warszawie i Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie przekazuje się po dwa egzemplarze obowiązkowe.

2. Bibliotece Sejmowej w Warszawie przekazuje się po jednym egzemplarzu obowiązkowym dzienników urzędowych organów administracji rządowej.

3. Pozostałym bibliotekom uprawnionym przekazuje się po jednym egzemplarzu obowiązkowym.

4. Biblioteki, o których mowa w ust. 1, mają obowiązek wieczystego archiwizowania jednego egzemplarza obowiązkowego.

Art. 6. Filmotece Narodowej w Warszawie przekazuje się po jednym egzemplarzu kopii filmu kinowego i telewizyjnego. Obowiązek ten ciąży na producencie filmu. Przepisy art. 2 ust. 1 oraz art. 3 ust. 2 i 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 7. Przesyłki egzemplarzy obowiązkowych, wysyłane do bibliotek uprawnionych do ich otrzymywania, są zwolnione z opłat pocztowych.

Art. 8. 1. Kto uchyla się od obowiązku przekazania uprawnionej bibliotece lub Filmotece Narodowej w Warszawie egzemplarza obowiązkowego, podlega karze grzywny.

2. Orzekanie w sprawach określonych w ust. 1 następuje w trybie przepisów o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.

Art. 9. Tracą moc przepisy art. 32 i art. 33 ustawy z dnia 9 kwietnia 1968 r. o bibliotekach (Dz. U. Nr 12, poz. 63, z 1984 r. Nr 26, poz. 129, z 1989 r. Nr 29, poz. 155 i Nr 35, poz. 192 oraz z 1990 r. Nr 34, poz. 198).

Art. 10. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej:
Aleksander Kwaśniewski

Dziennik Ustaw Nr 29

Rozporządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 6 marca 1997 r. w sprawie wykazu bibliotek uprawnionych do otrzymywania egzemplarzy obowiązkowych poszczególnych rodzajów publikacji oraz zasad i trybu ich przekazywania

Na podstawie art. 3 ust. 5 ustawy z dnia 7 listopada 1996 r. o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych (Dz. U. Nr 152, poz. 722) zarządza się, co następuje:

§ 1. Wykaz bibliotek uprawnionych do otrzymywania egzemplarzy obowiązkowych oraz liczbę tych egzemplarzy określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

§ 2. 1. Wydawca zobowiązany jest przekazać egzemplarze obowiązkowe w następujących terminach: Bibliotece Narodowej w ciągu 5 dni, a pozostałym bibliotekom w ciągu 14 dni od momentu zakończenia procesu produkcji publikacji.

2. Producent filmu kinowego i telewizyjnego zobowiązany jest przekazać Filmotece Narodowej egzemplarz kopii filmu w ciągu 14 dni od momentu zakończenia procesu produkcji filmu.

§ 3. 1. Egzemplarze publikacji wyprodukowanych w całości lub częściowo za granicą dostarcza wydawca.

2. Egzemplarze obowiązkowe publikacji wyprodukowanych za granicą dla wydawcy polskiego w kooperacji z wydawcą zagranicznym dostarcza wydawca polski bez względu na miejsce produkcji publikacji.

3. Egzemplarze obowiązkowe publikacji wyprodukowanych w kraju wyłącznie dla wydawcy zagranicznego dostarcza bezpośredni producent.

§ 4. 1. Obowiązani do dostarczania egzemplarzy obowiązkowych dołączają do każdej przesyłki ich wykaz w dwóch egzemplarzach. Biblioteka zachowuje w aktach jeden egzemplarz wykazu, drugi zaopatruje w pieczęć oraz podpis i zwraca jako potwierdzenie odbioru.

2. Jeżeli na publikacji nie jest podana wysokość nakładu, wydawca zobowiązany jest podać tę informację przy odpowiedniej pozycji wykazu dołączonego do przesyłki dla Biblioteki Narodowej. Biblioteka Narodowa korzysta z tych danych wyłącznie dla celów urzędowej statystyki wydawnictw i traktuje je jako poufne.

§ 5. 1. Jeden z dwóch egzemplarzy obowiązkowych przekazywanych Bibliotece Narodowej i Bibliotece Jagiellońskiej podlega wieczystemu archiwizowaniu.

2. Pozostałe egzemplarze obowiązkowe przekazywane bibliotekom muszą być przechowywane w ich zbiorach w komplecie przez okres nie krótszy niż 50 lat od daty dostarczenia.

§ 6. 1. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Białymstoku zobowiązana jest przekazywać publikacje o tematyce regionalnej właściwym bibliotekom opracowującym bibliografię regionalną.

2. Wykaz bibliotek uprawnionych do otrzymywania publikacji o tematyce regionalnej określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 7. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Minister Kultury i Sztuki
Zdzisław Podkański