Apel przyjaciół przyrody
o odważniejsze potraktowanie zrównoważenia w turystyce

W pierwszym komentarzu ostatniego stanowiska Komisji Europejskiej dotyczącego przyszłości turystyki europejskiej (Working together for the future of European tourism, COM(2001)665 final, 13/11/2001), Przyjaciele Przyrody (niem. Naturfreunde Internationale) wyrazili swoje niezadowolenie wobec negatywnego podejścia przyjętego w tej koncepcji, która ma wyznaczyć punkt wyjścia dla strategii europejskiej turystyki.

Stanowisko to było poprzedzone dwoma latami dyskusji obejmującej między innymi organizacje obywatelskie, jak NFI i WWF, związki zawodowe i sektor turystyczny. "Wynik tej dyskusji był bardzo obiecujący, jako że zawierał wiele konkretnych przedsięwzięć dla dobra bardziej równoważonej turystyki. Niestety, Komisji zabrakło odwagi do przeniesienia do stanowiska celów i przedsięwzięć wynegocjowanych ze wszystkimi uczestnikami", jak powiedział o stanowisku Manfred Pils, sekretarz generalny NFI.

Podczas gdy proponowane przedsięwzięcia, jak ustanowienie dorocznego forum turystycznego, poszerzenie współpracy na poziomie europejskim, zaangażowanie wszystkich zainteresowanych lub ulepszenie badań i zbierania danych, muszą być uznane jako ważny krok w kierunku zbliżania europejskiej polityki równoważenia w turystyce, to ciągle przed państwami członkowskimi stoi potrzeba podejmowania takiej inicjatywy i realizacji w wymiarze indywidualnych przedsięwzięć.

Wedle NFI nie tylko turystyka odgrywa ważną rolę w ramach Rozwoju Równoważonego, potrzebuje on także takiego rozwoju, który byłby ekonomicznym sukcesem, jako że wiele turystycznych regionów Europy wykazuje wyraźne objawy przepełnienia, a nawet regiony nieturystyczne cierpią wskutek wzrostu ruchu samochodowego i lotniczego wywołanego przez turystykę. Turystyka zwiększa hałas i zagraża niezniszczonej przyrodzie, zdrowemu środowisku i różnorodności kulturowej. Z tej to przyczyny i wspólnie z innymi ekologicznymi i turystycznymi organizacjami, NFI wystosowało obszerny apel o wprowadzenie strategii turystyki równoważonej w Europie (Europe needs a sustainable Tourism Strategy, Brussels, October 2000).

Przyjaciele Przyrody wierzą, iż strategia równoważonej turystyki w Europie powinna zawierać następujące obszary działania:

- Politykę równoważonego transportu redukującego obciążenie ruchu i przenoszącego go na kolej, rowery i ścieżki piesze. Internalizacja kosztów wypadków, środowiskowych, zdrowotnych i klimatycznych i ich uwzględnienie w kalkulacjach mobilności będzie ważnym krokiem w tym kierunku.
- Program ochrony europejskiej ziemi, który pohamuje rozrost bezładnej przestrzeni zurbanizowanej i obejmie ograniczenia ładunku kierowanego do środowiska przyrodniczego.
- Postęp we współpracy w zakresie ochrony przyrody, rolnictwa i turystyki, ponieważ skutkuje on synergicznie w tych trzech obszarach dla korzyści rozwoju równoważonego.
- Popieranie obszarów turystycznych zarządzanych zrównoważenie, np. ustanowienie europejskiej marki jakościowej takich obszarów w połączeniu z marketingową inicjatywą.
- Zwiększone inicjatywy podbudowane świadomościowo dla oddziaływania na decyzje turystów w krajach wyjazdowych dla wsparcia obszarów oferujących turystykę równoważoną.

Wszystkie te przedsięwzięcia obejmują polityki Komisji, jak obszary polityki strukturalnej, rolniczej, transportowej i środowiskowej, gdzie mogą być one teraz uchwycone i wdrażane, dawszy bieżące rozprzestrzenianie odpowiedzialności w Europie - mimo wszystko wiemy, że turystyka sama w sobie nie jest odpowiedzialnością Unii Europejskiej", powiedział przy okazji konkluzji Manfred Pils. Wszelako Komisja została wezwana do okazania więcej odwagi na polu równoważenia i rozpoczęcia działania w tych obszarach, gdzie ma moc to czynić.

Tłumaczył
Krzysztof R. Mazurski