Sieć sprzedaży PTTK

Polskie Towarzystwo Turystyczno Krajoznawcze jak każda organizacja społeczna, żeby realizować swe cele statutowe musi posiadać odpowiednią pulę środków finansowych. Można je pozyskać ze składek członkowskich i dotacji lub zarobić, wykorzystując majątek, pozycję rynkową i kadrę organizacji. W praktyce najlepiej wykorzystać wszystkie te źródła, bowiem z reguły mamy mniej pieniędzy niż pomysłów na ich wydatkowanie.

Jak zbierać składki, wiemy. Jak pozyskać dotacje? Ano chodząc tu i tam "po prośbie". Ile zbierzemy ze składek, zależy od możliwości finansowych członków Towarzystwa. W budżecie ZG PTTK wpływy ze składek stanowią ok. 8% wszystkich przychodów. Dzieje się tak ze względu na chęć stworzenia możliwości uczestnictwa w życiu PTTK młodzieży szkolnej, emerytom, a więc grupom społecznym o stosunkowo małych dochodach. Z tego względu składka członkowska ma wysokość symboliczną. Udział dotacji w finansowaniu naszej działalności także maleje za sprawą zmian w systemie podziału zadań pomiędzy administracją rządową i samorządową. Pieniądze niby są w tej samej wielkości, ale rozdzielone pomiędzy setki gmin. Zamiast negocjować z jednym partnerem, PTTK musi odtąd zabiegać o wsparcie swoich inicjatyw w setkach gmin. W miejsce Zarządu Głównego rolę negocjatora środków przejmują oddziały. Nie wszystkie mają wystarczającą siłę przebicia, jeszcze mniej wystarczające doświadczenie w rozliczaniu tych środków.

W tej sytuacji przychodzi przede wszystkim liczyć na siebie. W przeszłości PTTK świadczyło usługi, produkowało plecaki, kajaki, łodzie, znaczki, długopisy i inne produkty, wydawało czasopisma, prowadziło zakłady remontowe i budowlane. W warunkach silnej konkurencji najszybciej utraciła rynek zbytu działalność produkcyjna. Najsilniejszą naszą stroną okazały się usługi świadczone w sferze, w której klienci uznają PTTK za autorytet, tj. turystyce. To pierwszy walor, który powinniśmy wykorzystać.

Specyfiką Towarzystwa jest fakt, że posiadamy bardzo rozległą sieć oddziałów obejmującą swoim zasięgiem całe terytorium Polski. Jeśli ta sieć stanie się jednocześnie zintegrowaną siecią sprzedaży produktów turystycznych, to tylko Poczta Polska będzie mogła pochwalić się gęstszą siecią, ale nie ma ona waloru pierwszego -- specjalizacji w usługach turystycznych. To drugi nasz walor.

Powstaje więc pytanie, jak wykorzystać te walory w celu uzyskania środków na działalność Towarzystwa?

Według Harvard Business School cztery składniki prowadzące do gwarantowanego sukcesu to: 1. produkt, którego nie ma, 2. produkt, którego wszyscy potrzebują. 3. produkt wyceniony tak, aby się sprzedawał (żeby można było sobie na niego pozwolić), 4. produkt wyceniony dla zysku (tak aby dopingował touroperatora do produkcji, a akwizytorów do sprzedaży).

Poszukując na rynku luki dostrzegliśmy szansę w powołaniu do życia internetowego biura podróży o ogólnopolskim zasięgu. Zasada działania biura jest stosun- kowo prosta. Spółka utworzona przez Zarząd Główny, stanowiąca Centrum, podpisuje umowy z wielkimi zagranicznymi i polskimi touroperatorami na sprzedaż ich produktów przez sieć PTTK. Oddziały stanowiące ogniwa sieci połączone zostają drogą internetową z Centrum i ze sobą. Centrum otwiera portal internetowy z całą ofertą. Osoba chcąca nabyć oferowany produkty, tj. miejsce na wycieczce, bilety promowe itp., wybiera je korzystając z Internetu. Tą drogą dokonuje wstępnej rezerwacji wybierając jednocześnie z listy punktów sieci najbliższy swojego miejsca pobytu punkt. Tam przesyła zgłoszenie i tam następnie udaje się w celu podpisania umowy i odebrania blankietu przelewu, za pomocą którego dokonuje zapłaty na rzecz touroperatora. Oddział wystawia touroperatorowi fakturę za prowizję w wysokości ok. 8% ceny imprezy.

Jednocześnie oddział oferuje klientowi wiele produktów towarzyszących, w tym przede wszystkim ubezpieczenia podróżne, a więc od kosztów leczenia w trakcie podróży zagranicznej, utraty bagażu, następstw nieszczęśliwych wypadków, "zieloną kartę" itp. Za sprzedane produkty ubezpieczeniowe uzyskuje prowizję średnio licząc w podobnej procentowo wysokości jak od produktu turystycznego.

Zarząd Główny jako organizator przedsięwzięcia zlecił przygotowanie specjalistycznego oprogramowania dla tworzonego biura. Ma ono objąć zarówno program rezerwacji miejsc w obiektach noclegowych PTTK, automatycznej rezerwacji miejsc na wycieczkach (bez pośrednictwa pracownika touroperatora), strony www, stanowiące swoisty portal jako połączenie z programem księgowym oddziałów w celu usprawnienia procesu fakturowania. W realizacji tego przedsięwzięcia niezbędne jest przekonanie nas wszystkich o jego celowości i współdziałanie w realizacji. Niestety, należy stwierdzić, że tylko niewielka część oddziałów aktywnie uczestniczy w przygotowaniach, przekazując pracownikom biura ZG niezbędne dane. Jeżeli system ma powstać, konieczne jest uczestnictwo w nim minimum kilkudziesięciu oddziałów pokrywających swoim zasięgiem całe terytorium Polski.

Problemem, który może powstać szczególnie w pierwszej fazie przedsięwzięcia, jest wyposażenie oddziałów w sprzęt komputerowy. Zakłada się stworzenie możliwości nabywania sprzętu i oprogramowania na własność oddziałów z wykorzystaniem pożyczek z Funduszu Gwarancyjnego ZG. Do momentu ich instalacji oddziały będą mogły działać w systemie, wykorzystując w procesie rezerwacji telefon, za pośrednictwem którego łącząc się z Centrum przekażą, polecenia rezerwacji pracownikowi Centrum, a ten dokona pozostałych czynności drogą internetową

PTTK na zbliżającym się zjeździe musi opracować strategię ekonomiczną. To dziś ważniejsze zadanie niż zmiany programowe. Bez stabilnych źródeł finansowania działalności wszelkie inne uchwały pozostaną bez pokrycia.

Cezary Droszcz