Finał VIII Ogólnopolskiego Młodzieżowego Konkursu Krajoznawczego "Poznajemy Ojcowiznę" w Ostrowcu Świętokrzyskim w dniach 8-10 maja 2001 r.

Myślą przewodnią finału VIII Ogólnopolskiego Młodzieżowego Konkursu Krajoznawczego "Poznajemy Ojcowiznę", który odbywał się w Ostrowcu Świętokrzyskim w dniach 18-20 maja 2001 r., było hasło zaczerpnięte przez organizatorów z rezolucji programowej V Kongresu Krajoznawstwa Polskiego, obradującego we wrześniu 2000 r. w Gnieźnie: "Na co dzień dzieciom, młodzieży i dorosłym bliższa jest mała ojczyzna. Jest to zrozumiałe i skoro pamięta się, że, aby uczestniczyć w życiu ojczyzny, trzeba być zakorzenionym w ojcowiźnie, która zaczyna się od ulicy, wioski, ogarnia miasto, powiat, województwo i Polskę".

Nagrodzone prace prezentowane były we wnętrzach Muzeum Historyczno-Archeologicznego. Fot.: Marek Boguszewski

Organizatorami finału VIII OMKK "Poznajemy Ojcowiznę" byli: Rada Programowa ds. Młodzieży Szkolnej Zarządu Głównego PTTK, Oddział PTTK im. Mieczysława Radwana w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz redakcja miesięcznika "Poznaj swój kraj". Współorganizatorami konkursu, którzy ufundowali pamiątkowe nagrody dla laureatów i ich opiekunów, byli: Starostwo Powiatowe w Ostrowcu Świętokrzyskim, Zarząd Miasta Ostrowiec Świętokrzyski oraz Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach. Honorowy patronat nad imprezą objął Wojciech Lubawski -- wojewoda świętokrzyski. Bazą finału konkursu "Poznajemy Ojcowiznę" była bursa szkolna przy ulicy Sandomierskiej w Ostrowcu Świętokrzyskim, gdzie funkcję gospodarza pełnił kierownik bursy Zenon Jastrzębski.

Laureaci wraz z opiekunami zostali zakwaterowani przed południem dnia 18 maja i, zgodnie z programem, po obiedzie nastąpiło uroczyste powitanie wszystkich uczestników finału VIII Ogólnopolskiego Młodzieżowego Konkursu Krajoznawczego "Poznajemy Ojcowiznę" przez prezesa Oddziału PTTK im. Mieczysława Radwana Zbigniewa Pawlika. Uroczystość powitania odbyła się przed budynkiem bursy szkolnej wśród kwitnących drzew jabłoni. Podczas powitania uczestników Zbigniew Pawlik przedstawił wszystkich organizatorów z Oddziału PTTK im. Mieczysława Radwana w osobach: Zbigniewa Pękali, Tadeusza Krawętkowskiego, Zbigniewa Kotwicy i Waldemara Skroka. Punktualnie o godz. 15.15 dwoma autokarami 76 uczestników udało się na zwiedzanie Ostrowca Świętokrzyskiego -- drugiego co do wielkości miasta woj. świętokrzyskiego (80 tys. mieszkańców), dużego ośrodka przemysłowego z 400-letnią historią (prawa miejskie 1597 r.). Z powodu padającego deszczu organizatorzy musieli zrezygnować ze spaceru na ostrowiecką starówkę. Zza szyb autokarów uczestnicy oglądali miasto, jego walory i zabytki. Myślą przewodnią wycieczki -- objazdu było "Dziedzictwo kulturowe dorzecza Kamiennej". W trakcie przejazdu z Ostrowca Świętokrzyskiego do Krzemionek Opatowskich organizatorzy zaprezentowali walory kulturowe i krajoznawcze doliny rzeki Kamiennej. Trasa wycieczki prowadziła przez miejscowości: Bodzechów (dawna własność Małachowskich i Kotkowskich -- dziadków ze strony matki Witolda Gombrowicza), Ćmielów (słynna fabryka porcelany), Bałtów (dawne dobra Druckich-Lubeckich), gdzie Kamienna tworzy piękny przełom, przeciskając się pomiędzy Wyżyną Sandomierską a Przedgórzem Iłżeckim.

W oczekiwaniu na oficjalne ogłoszenie wyników Fot. Marek Boguszewski

Były tez chwile na wumianę doświadczeń... Fot. Marek Boguszewski

W późnych godzinach popołudniowych uczestnicy dotarli do rezerwatu w Krzemionkach, by tam podzieleni na kilka grup, zwiedzić prehistoryczne kopalnie krzemienia z okresu neolitu (kopalnia liczy około 5 tys. lat i jest najlepiej zachowanym tego typu obiektem w Europie). Po zwiedzaniu podziemnych tras turystycznych, na terenie zrekonstruowanej osady prehistorycznej organizatorzy przygotowali ognisko, z tradycyjnym pieczeniem kiełbasek.

Po kolacji opiekunowie spotkali się z członkami Rady Programowej ds. Młodzieży Szkolnej ZG PTTK, a młodzież bawiła się na dyskotece. Cały czas czynna była wystawa nagrodzonych prac nadesłanych na tegoroczną edycję "Poznajemy Ojcowiznę".

Tematem przewodnim programu drugiego dnia finału VIII OMKK było "Dziedzictwo przyrodniczo-kulturowe Gór Świętokrzyskich" oraz "Świętokrzyski Park Narodowy". W trakcie objazdu krajoznawczego uczestnicy zwiedzili romański kościół w Tarczku pw. św. Idziego (z 1 połowy XII w.) oraz stare miasto Bodzentyn z XV-wiecznym gotyckim kościołem św. Stanisława Biskupa i Wniebowzięcia NMP oraz zamkiem biskupów krakowskich z 1365 r. Na przykładzie tych dwóch miejscowości można było prześledzić rozwój i upadek administracji dóbr kościelnych (od XVII w. siedzibą administracji są Kielce).

Następnie uczestnicy objazdu przejechali do wsi Kakonin, skąd rozpoczęli pieszą wędrówkę przez najciekawsze tereny Świętokrzyskiego Parku Narodowego, po drodze zdobywając najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich -- Łysicę (612 m n.p.m.). Organizatorzy każdemu zdobywcy Łysicy wręczyli pamiątkowy dyplom z potwierdzeniem tego faktu.

Przy krzyżówce szlaków turystycznych obok kapliczki św. Franciszka w Świętej Katarzynie odbyło się spotkanie z pracownikiem dydaktycznym Świętokrzyskiego Parku Narodowego Dariuszem Gorzkiewiczem, który przedstawił krótką historię powstania oraz obecne zadania Parku Narodowego. W trakcie spotkania wysłuchano koncertu na dwa flety ucznia i nauczycielki z Państwowej Szkoły Muzycznej w Ostrowcu Świętokrzyskim, a Zbigniew Pękała odczytał fragment wspomnień Aleksandra Patkowskiego poświęcony Łysicy.

Po obiedzie trasa objazdu-wędrówki prowadziła malowniczą Doliną Dębniańską do miejscowości Trzcianka, skąd pieszo (czerwonym szlakiem turystycznym) wszyscy udali się na górę Łysiec-Święty Krzyż (595 m n.p.m.), gdzie w dawnym klasztorze pobenedyktyńskim znajdują się relikwie drzewa Krzyża Świętego, a w podziemnej krypcie kaplicy Oleśnickich spoczywa książę Jarema Wiśniowiecki. Górę Łysiec opasuje tajemniczy pogański wał kultowy z VII w. n.e.

Ostatnim etapem wędrówki drugiego dnia było zejście "drogą królewską" do Nowej Słupi. Drogą, którą pielgrzymowali do relikwii na górze Łysiec królowie i książęta polscy. Nowa Słupia to ośrodek słynący ze starożytnego hutnictwa żelaza tzw. dymarek z okresu rzymskiego (IV w. n.e.). Na jednym z pierwszych odkrytych piecowisk w Górach Świętokrzyskich powstało muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego im. Mieczysława Radwana -- wielkiego badacza zabytków techniki na terenie Kielecczyzny. Po muzeum oprowadzała kustosz Lucyna Spelak.

W wyśmienitych humorach powrócili wszyscy na kolację do Ostrowca. Przewodnicy, którzy realizowali program wycieczek i objazdów, to kadra programowa Oddziału PTTK im. Mieczysława Radwana: Małgorzata Kryczka-Kotwica, Tadeusz Krawetkowski, Zbigniew Pękała i Zbigniew Pawlik.

Po kolacji nastąpiło nieplanowane spotkanie opiekunów laureatów i organizatorów z Janem Jastrzębskim wiceministrem i doradcą ministra edukacji narodowej oraz z Ryszardem Proksą doradcą ministra edukacji narodowej.

Po niedzielnym śniadaniu wszyscy uczestnicy i zaproszeni goście udali się autokarami do Muzeum Historyczno-Archeologicznego w dzielnicy Częstocice -- dawny pałac Wielopolskich, gdzie zaplanowana została uroczystość wręczenia nagród i wyróżnień. Na tarasie ogrodowym, w pięknej scenerii parku otaczającego pałac, laureatów wraz z opiekunami oraz zaproszonych gości powitali gospodarze uroczystości: Zbigniew Pawlik prezes oddziału w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz Wojciech Kotasiak dyrektor Muzeum Historyczno-Archeologicznego. Wszystkich zaproszonych gości przedstawił Zbigniew Pawlik, a byli to: Jan Jastrzębski wiceminister i doradca ministra edukacji narodowej, Janusz Kubiakowski członek Zarządu Urzędu Marszałkowskiego, który reprezentował marszałka, Grzegorz Lenart przedstawiciel Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, Jarosław Rusiecki zastępca przewodniczącego Rady Miasta Ostrowiec Świętokrzyski, Wiesława Maj członek Zarządu Miasta Ostrowiec Świętokrzyski, która reprezentowała prezydenta miasta, Ryszard Proksa doradca ministra edukacji narodowej, Maciej Kuszewski naczelnik Wydziału Edukacji Starostwa Powiatowego w Ostrowcu Świętokrzyskim, reprezentujący starostę powiatowego, Witolda Kuperowa zastępca redaktora naczelnego miesięcznika "Poznaj swój kraj", Andrzej Gordon sekretarz generalny Zarządu Głównego PTTK, ks. Jerzy Pawlik Członek Honorowy PTTK i członek Komisji Krajoznawczej ZG PTTK, Jerzy Gajczak dyrektor Świętokrzyskiego Parku Narodowego, Marian Matyga prezes Oddziału "Świętokrzyskiego" PTTK im. Stanisława Jeżewskiego w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Po oficjalnych powitaniach głos zabrał Andrzej Gordon przewodniczący sądu konkursowego, który przedstawił krótką historię tegorocznej edycji konkursu i stwierdził, że poziom wielu prac był bardzo wysoki. Protokół Sądu Konkursowego "Poznajemy Ojcowiznę" odczytała sekretarz Helena Cieślak, a Andrzej Gordon oraz zaproszeni przedstawiciele współorganizatorów wręczyli nagrody i wyróżnienia. Nagrody Starosty Powiatu Ostrowieckiego Waldemara Palucha za osiągnięte wyniki otrzymali laureaci ze Szkoły Podstawowej w Kunowie i Szkoły Podstawowej nr 7 w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz Oddział "Świętokrzyski" PTTK im. Stanisława Jeżewskiego za dotychczasowe zaangażowanie w organizację konkursów "Poznajemy Ojcowiznę". Miłym akcentem na zakończenie uroczystości było wręczenie przez Janusza Kubiakowskiego Medalu "Zasłużony działacz turystyki" dla Zbigniewa Pękali i Srebrnej Honorowej PTTK dla Waldemara Skroka -- aktu dekoracji dokonał Andrzej Gordon. Na zakończenie krótki koncert muzyczny przygotowały dzieci i nauczyciele z Państwowej Szkoły Muzycznej w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Po części oficjalnej wszyscy uczestnicy uroczystości skorzystali z poczęstunku, który przygotowali na pożegnanie organizatorzy. W scenerii pałacowego parku jedzono krupnioki i kiełbaski, popijając soki i herbatę. Na koniec wszyscy gromkimi brawami podziękowali organizatorom -- Oddziałowi PTTK im. Mieczysława Radwana z Ostrowca Świętokrzyskiego za gościnę.

W uroczystości wręczenia nagród wzięło udział 119 laureatów i opiekunów (w niedzielę dojechały ekipy z Otwocka i Starej Wsi) oraz zaproszeni goście.

Należy przypomnieć, że termin VIII Finału Laureatów OMKK "Poznajemy Ojcowiznę" zbiegł się z obchodami Dni Ostrowca Świętokrzyskiego.

Za życzliwość i pomoc w przeprowadzeniu konkursu organizatorzy dziękują: Wojewodzie Świętokrzyskiemu, Zarządowi Miasta Ostrowiec Świętokrzyski, Starostwu Powiatowemu w Ostrowcu Świętokrzyskim, Muzeum Historyczno-Archeologicznemu w Ostrowcu Świętokrzyskim, Urzędowi Marszałkowskiemu w Kielcach, Dyrekcji Świętokrzyskiego Parku Narodowego, Lucynie Spelak z Muzeum NOT im. Mieczysława Radwana w Nowej Słupi, Annie Chajskiej dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej w Ostrowcu Świętokrzyskim, Zenonowi Jastrzębskiemu kierownikowi bursy szkolnej w Ostrowcu Świętokrzyskim.

Zbigniew Pawlik