Oddziały przewodnickie PTTK

W Towarzystwie na koniec 2000 r. działało około 207 kół i klubów przewodnickich PTTK, które zrzeszały łącznie 9763 przewodników turystycznych -- członków PTTK. W tej liczbie 7844 osób miało zweryfikowane uprawnienia państwowe nadane z mocy Ustawy o usługach turystycznych, a 1919 tylko uprawnienia nadane uprzednio przez PTTK. Z danych uzyskanych w Departamencie Turystyki Ministerstwa Gospodarki wynika, że na koniec 2000 r. w urzędach wojewódzkich wydano 10 200 uprawnień przewodników turystycznych, a więc w PTTK obecnie znajduje się ok. 80% przewodników turystycznych z uprawnieniami państwowymi. Równocześnie ci wszyscy przewodnicy turystyczni jako członkowie PTTK stanowią łącznie ponad 46% kadry programowej Towarzystwa, mających jedno i więcej uprawnień. W ok. 190 oddziałach PTTK to dominująca część kadry funkcyjnej i programowej tych oddziałów.

Równocześnie stwierdzić należy, że w strukturach Towarzystwa działa już 6 samodzielnych środowiskowych oddziałów przewodnickich PTTK, które skupiają wyłącznie przewodników PTTK, czyli jakby skadrowane jednostki organizacyjne PTTK. Zarówno w tradycji Towarzystwa, jak też i jego historii jest to zjawisko nowe i raczej nieporównywalne w grupowaniu kadry programowej PTTK, a zarazem wykazujące tendencje rozwojowe w zrze- szaniu przewodników PTTK w przyszłości.

Najstarszym oddziałem w tej grupie jest Warszawski Oddział Przewodnicki, który powstał w 1983 r. Następnie już na początku lat 90. powstały oddziały przewodnickie w Toruniu, Gdańsku oraz w Malborku, a w latach 1999-2000 ostatnie oddziały przewodnickie w Częstochowie i Gorzowie Wlkp.

Za wyjątkiem oddziałów w Warszawie i Toruniu pozostałe nie posiadają w swej strukturze organizacyjnej kół lub klubów przewodnickich PTTK i w tych przypadkach w zasadzie należy postawić znak równości pomiędzy oddziałem a kołem przewodnickim PTTK.

W 65 oddziałach przewodnickich PTTK skupionych jest jednak tylko 874 przewodników -- członków PTTK, co stanowi niecałe 9% liczby wszystkich przewodników PTTK w kraju. Oddziały te jednak prowadzą szeroką działalność programowo-szkoleniową działając bardzo aktywnie w swoim środowisku dla swoich członków, na rzecz miejscowego społeczeństwa, miasta i regionu i jako jednostki z osobowością prawną są rzeczywistymi partnerami w stosunku do lokalnych i terenowych władz państwowych oraz samorządowych.

Niech jako przykład aktywności społecznej tych oddziałów posłuży fakt, że tylko w 2000 r. oddziały te zorganizowały i przeprowadziły ponad 430 imprez i wycieczek turystycznych dla mieszkańców i swoich sympatyków w mieście lub regionie.

Oddziały przewodnickie, za wyjątkiem oddziału w Gdańsku nie prowadzą bezpośrednio niewyodrębnionej działalności gospodarczej (tj. BORT-ów) i utrzymują się w zasadzie z własnych środków i składek. Natomiast przewodnicy -- członkowie PTTK prowadzą działalność gospodarczą na własny rachunek, jako zarejestrowane podmioty gospodarcze lub na podstawie umów cywilnoprawnych z innymi biurami podróży.

Na podkreślenie zasługują inicjatywy oddziałów PTTK w Warszawie i Toruniu, które do prowadzenia działalności gospodarczej powołały odrębne podmioty w formie spółek prawa handlowego (z ograniczoną odpowiedzialnością), w których posiadają decydujący pakiet udziałów i zasiadają we władzach tych spółek. Wyniki tych spółek nie obciążają konta działalności statutowej tych oddziałów, ponosząc zarazem część kosztów utrzymania tych oddziałów PTTK.

W kolejnych numerach "Gościńca" chcielibyśmy zaprezentować poszczególne oddziały przewodnickie PTTK, przybliżyć ich historię i dokonania.

Wiesław Kędzierawski