Stanowisko Komisji Turystyki Górskiej ZG-PTTK w sprawie nowego regulaminu Górskiej Odznaki Turystycznej

Na posiedzeniu Komisji Turystyki Górskiej ZG PTTK w dniu 9 stycznia 1999 r. został uchwalony nowy regulamin Górskiej Odznaki Turystycznej PTTK z mocą obowiązują od 1 lutego 1999 r. Tekst regulaminu wraz z wykazem tras punktowanych ujętym w formie mapowej ukazał się drukiem w maju 1999 r. nakładem Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK. W zwią- zku ze stwierdzeniem -- w toku stosowania regulaminu -- nieścisłości i sprzeczności wewnętrznych w jego tekście oraz błędów części mapowej, na posiedzeniu komisji w dniu 9 października 1999 r. dokonano poprawek w obowiązującym regulaminie oraz usunięto błędy w części mapowej. Regulamin wraz z poprawkami z 9 października oraz poprawiona część mapowa Tras punktowanych do GOT PTTK ukazał się drukiem w październiku 2000 r.

Zmiany w regulaminie GOT PTTK, w szczególności zaś ujęcie wykazu tras punktowanych w formie mapowej, spotkał się z uznaniem zarówno przodowników turystyki górskiej (wyrażanego m.in. w dyskusji na dorocznych zlotach przodowników), jak i wielu turystów. Zgłoszono jednak także wiele uwag krytycznych zarówno co do samego regulaminu, jak i przede wszystkim -- do części mapowej Tras punktowanych do GOT. Uwagi te zostały sprecyzowane w piśmie z dnia 28 września 1999 r. skierowanym do prezesa ZG PTTK Janusza Zdebskiego przez przodowników turystyki górskiej z Warszawy Pawła Dudzika i Tomasza Dygały, wraz z  "wstępną listą błędów w regulaminie GOT" z dnia 29 września 1999 r. Dokumenty te zostały również umieszczone na stronie internetowej tramp.sgh.waw.pl.

W wymienionym piśmie autorzy postawili także kilka poważnych zarzutów, dotyczących m.in. rzekomego naruszenia Statutu PTTK oraz sugerujących nadużycia przy opracowaniu i wydaniu nowego regulaminu, domagają się wyciągnięcia konsekwencji w stosunku do osób odpowiedzialnych za zaistniałą sytuację. Pomimo niezwłocznego podjęcia przez KTG działań zmierzających do usunięcia rozbieżności i nieścisłości w regulaminie oraz Trasach punktowanych do GOT, dokonanych niezależnie od wspomnianego wystąpienia dwu przodowników z Warszawy (ich pismo z 28 września 1999 r. -- uchwalenie poprawek do regulaminu 9 października 1999 r.) -- "Doroczne zebranie Przodowników Turystyki Górskiej Województwa Mazowieckiego" pismami z dnia 5 i 16 czerwca 2000 r. wystąpiło do Głównej Komisji Rewizyjnej i  Głównego Sądu Koleżeńskiego PTTK o zbadanie sprawy i (cyt.) "wyciągnięcie konsekwencji wobec winnych ewentualnych naruszeń Statutu PTTK" i "działania na szkodę PTTK".

Z uwagi na poważy charakter stawianych komisji zarzutów, upublicznianych także przy innych okazjach, uważamy za konieczne ustosunkowanie się do nich i publiczne zajęcie w tej sprawie stanowiska.

1. Najpoważniejsze z zarzutów dotyczą naruszenia Statutu PTTK i działania na szkodę PTTK. Naruszenie Statutu miałoby polegać na uchwaleniu regulaminu GOT przez KTG, a nie przez Zarząd Główny PTTK. Otóż według Statutu PTTK (art. 31 ust. 2 pkt. 10) Prezydium ZG (cyt.) "ustanawia ogólnopolskie odznaki turystyczne i krajoznawcze", zaś regulamin Komisji Turystyki Górskiej ZG, uchwalony przez Zarząd Główny mówi, iż do zadań KTG należy (cyt.): "15. Organizowanie i prowadzenie akcji zdobywania Górskiej Odznaki Turystycznej na podstawie ustanowionego i  zatwierdzonego przez KTG regulaminu". Zarzut naruszenia Statutu okazuje się więc całkowicie bezpodstawny. Podobnie zarzut działania na szkodę PTTK, notabene niczym nie udokumentowany.

2. Nieścisłości w nowym regulaminie GOT polegały głównie na błędach redakcyjnych (np. zdobywać zamiast zdobyć, pasma pograniczne zamiast przygraniczne. Błędy te, usunięte poprawkami wprowadzonymi 9 października 1999 r. i  uwzględnionymi w tekście zawartym w drugim wydaniu, oczywiście nie powinny mieć miejsca, jeśli jednak zaistniały, to były możliwe do korekty w drodze logicznej interpretacji przepisów. Godny ubolewania jest fakt, iż przez dłuższy okres czasu publikowane były w piśmie "Na Szlaku" oraz na stronach internetowych ZG PTTK i COTG PTTK różne wersje regulaminu GOT, co spowodowane było "okresem przejściowym". Obowiązującym regulaminem odznaki jest jednak zawsze regulamin drukowany, a nie publikowany w Internecie.

3. Podobnie z błędami w części mapowej Tras punktowanych do GOT. Tu popełniono ich więcej. W części były to pomyłki autorów (szczególnie w rozdziałach Tatry i Beskidy), w części wynikały one z pionierskiego charakteru podjętej pracy (komputerowe opracowanie schematu tras) oraz pośpiechu (regulamin miał się ukazać przed sezonem letnim). Podobnie jak błędy w tekście regulaminu, zostały one skorygowane w drugim wydaniu. Tu należy się ustosunkować do opracowania zatytułowanego "Wstępna lista błędów Regulaminu GOT" autorstwa P. Dudzika i T. Dygały. Część tego opracowania słusznie wytyka autorskie błędy w nazewnictwie, przebiegu tras i oznaczeniu punktów wyjściowych i pośrednich. Przeważająca jednak część wytknięta jako błędy jest odzwierciedleniem osobistego poglądu autorów. I tak np. wytykają oni wiele przejść nie uwzględnionych w Trasach punktowanych, podczas gdy wykaz ten nie może zawierać wszystkich możliwych do przejścia tras w górach. Każde przejście nie ujęte w wykazie może bowiem być punktowane wedle zasad ogólnych zawartych w § 6 ust. 1 Regulaminu. Podobnie co do tras nie znakowanych na obszarach chronionych. Komisja postanowiła umieścić niektóre z nich w wykazie, gdyż (teoretycznie przynajmniej) możliwe jest ich przejście za zgodą odpowiednich władz, zaś § 3 regulaminu mówi, iż GOT można zdobywać (cyt.) "przestrzegając przepisów dotyczących poruszania się na obszarach chronionych". Rzekome błędy nie są więc błędami, lecz wynikają z różnicy poglądów na sposób ujęcia wykazu tras. Nie możemy się zgodzić na uznanie za błąd wszystkiego, co nie jest zgodne z poglądami P. Dudzika i T. Dygały. Grożenie zaś sankcjami karnymi za "nawoływanie do występku" (polegającego na przejściu tras wbrew przepisom o ochronie przyrody) jest (oględnie oceniając) wysoce niestosowne.

4. "Doroczne Zebranie Przodowników Turystyki Górskiej Województwa Mazowieckiego" domaga się także (cyt.) "ujawnienia i rozliczenia kosztów przygotowania i wydrukowania nowego Regulaminu wraz z częścią mapową, a w szczególności kosztów osobowych". Wyjaśniamy, iż wydanie nowego regulaminu GOT zostało zlecone Centralnemu Ośrodkowi Turystyki Górskiej PTTK, który zgodnie ze swym regulaminem jest wydawcą i dystrybutorem materiałów statutowych w zakresie turystyki górskiej. Koszty przygotowania i druku poniesione zostały w wysokości niezbędnej dla wydania tej pozycji. Cena wydawnictwa została ustalona zgodnie z zasadami kalkulacji oraz obowiązującą w PTTK zasadą pełnej odpłatności wydawnictw. Ujawnienie kosztów wydawnictwa może nastąpić wyłącznie wobec organów kontrolnych.

Oceniając ogólnie całą sytuację związaną z wprowadzeniem nowego regulaminu GOT Komisja Turystyki Górskiej ZG PTTK pragnie podkreślić, iż jej zdaniem nieścisłości w pierwszej wersji regulaminu oraz błędy w części mapowej Tras punktowanych do GOT mieściły się w granicach prawa do błędów i pomyłek dopuszczalnego w każdego rodzaju działalności. Wyrażamy ubolewanie, że do nich doszło. Uważamy jednak, że działania podjęte przez naszych kolegów -- członków PTTK przeciwko naszej komisji przekroczyły granice dobrych obyczajów i współżycia społecznego. Zarzuty naruszenia Statutu i działania na szkodę PTTK są najcięższymi zarzutami, jakie można postawić w naszym Towarzystwie; należałoby się dobrze zastanowić, zanim się je postawi, w jakiej są one proporcji do -- najsłuszniej nawet wytkniętych -- błędów i pomyłek.

Komisja Turystyki Górskiej ZG PTTK
Kraków, 2 grudnia 2000 r.